У філіяле Веткаўскага музея прайшла лекцыя аб рамястве з тысячагодовай гісторыяй

У філіяле Веткаўскага музея стараабрадніцтва і беларускіх традыцый імя Ф. Г. Шклярава прайшла лекцыя і майстар-классы “Як пчол вадзіць і за пчоламі хадзіць”.

Ці ведалі вы, што такі від ляснога промыслу, як бортніцтва ў яго натуральным выглядзе з’яўляецца амаль самым старажытным відам збіральніцтва? Выявы са збіраннем мёду дзікіх пчол вучоныя знаходзяць па ўсім свеце, а самыя старыя намаляваны амаль 10 тысяч год назад. Аб гэтым і многім іншым можна было даведацца з унікальнай лекцыі “босага бортніка” Івана Восіпава.

Як від промыслу на беларусскіх землях бортніцтва ўзгадваецца яшчэ ў “Рускай праўдзе”. Далей аб яго вялікай значнасці можна лічыць па тым, што ў трэцім Статуце ВКЛ быў распрацаваны цэлы блок дасканалых прававых зводаў, якія тычыліся гэтага рамяства.

Менавіта XVI – XVII стагоддзі Іван называе “Залатым векам” бортніцтва. Яно становіцца візітовай карткай беларускіх земляў і асобнай галіной гаспадаркі. У тыя часы штогод з тэрыторыі ВКЛ экспартавалася больш за 40 тысяч тон мёду.

Традыцыйнае бортніцтва дайшло да нас амаль без змяненняў. Спадчынныя бортнікі карыстаюцца тымі ж прыладамі працы, што і іх продкі. 

Частка плетню, на якім бортнікі ўзбіраліся на дрэва

Пяшня, якой выдоўбвалі дупло ў калодзе ці ў борці

Па словах Івана Восіпава, для вырабу так званай калоды (штучны вулей для дзікіх пчол) зараз дадалася толькі бензапіла. 

Усе ж астатнія прылады перадаюцца ад бацькі да сына ў спадчыну.

Прылады працы бортніка

Двухсотгадовая калода, вырабленная з дубу

- Чым адрозніваецца бортнік ад пчаляра з пасекай пад домам? Тым, што бортнік з’яўляецца сапраўдным слугой пчалы. 

Ён дапамагае ім існаваць, - кажа Іван. – Таксама бортніцтва аккумулюе шмат розных навыкаў, якія патрэбны каб зрабіць калоду, збіраць мёд.

Калода бортніка на дрэве

Дапоўнілі цікавую лекцыю тэматычная выстава ды майстар-класы па вырабу так званага “плеценя” і калоды. А ўпаўнату адчуць смак бортніцтва дапамаглі дзікі мёд, які Іван сабраў на Лоеўшчыне, гарбата і хатні хлеб.

Автор фото: Ігар Сцепанцоў